Việc nhiều người trong một gia đình bị mỡ máu liệu có phải bất thường và có nên đi lọc máu để phòng bệnh? Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam sẽ có giải đáp về vấn đề này.
Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh đã có hơn 12 năm công tác tại nhiều bệnh viện lớn, hiện là chuyên gia về phẫu thuật tim mạch, lồng ngực và mạch…
Xem tất cả bài viết của chuyên gia
Chào bác sĩ,
Gia đình tôi có tiền sử 3 đời bị bệnh mỡ máu, khi ông nội, bố tôi, các anh chị và cả tôi đi xét nghiệm đều bị mỡ máu cao, dù mọi người không hề bị béo phì. Trong khi, nghe cảnh báo về bệnh này khiến mọi người rất lo lắng, nhất là khả năng đột quỵ.
Gần đây, qua tìm hiểu tôi được biết, có phương pháp lọc máu có thể loại bỏ được mỡ máu, máu xấu ra ngoài cơ thể, giúp ngăn chặn các bệnh lý về tim mạch, đột quỵ, các mảng bám gây xơ vữa động mạch. Khi lọc xong, phần huyết tương sẽ được làm sạch và đưa lại vào cơ thể, như vậy vừa hết mỡ máu, vừa ngăn chặn được bệnh tật.
Nghe thông tin trên tôi vừa mừng, vừa lo, không biết thực hư thế nào. Xin bác sĩ tư vấn, tôi và các thành viên trong gia đình có nên thực hiện lọc máu hay không?
Xin cảm ơn bác sĩ!
Không phải chỉ những người thừa cân, béo phì mới bị mỡ máu, ngay cả những người gầy cũng gặp vấn đề này và bệnh có yếu tố di truyền. Vì thế, việc nhiều thành viên có quan hệ huyết thống trong gia đình cùng có chỉ số mỡ máu cao không có gì là bất thường.
Vấn đề bạn quan tâm nhất đó là, có nên lọc máu để loại bỏ mỡ ở trong máu hay không? Câu trả lời là không nên. Về chuyên môn, hiện không có nghiên cứu nào cho thấy việc lọc máu có thể phòng ngừa được bệnh mỡ máu. Thực tế, phương pháp lọc máu là phương pháp lọc huyết tương qua quả lọc, đây là phương pháp dành cho người tăng lipid máu cao có nguy cơ tắc mạch máu bất kỳ lúc nào, hay mắc bệnh đa u tủy xương… chứ không phải phương pháp phòng ngừa bệnh.
Theo quy định của Bộ Y tế, người có chỉ định lọc máu được quy định cụ thể về chỉ số mỡ máu, hoặc kèm theo bệnh lý như viêm tụy. Ngoài ra, kỹ thuật này phải đảm bảo yêu cầu về kỹ thuật rất khắt khe, với máy móc hiện đại, chuyên dụng và người thực hiện phải được đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề. Do vậy, nếu thực hiện theo quảng cáo trên mạng xã hội, nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe rất lớn.
Lọc máu không phải phương pháp phòng mỡ máu, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Ảnh minh họa.
Hơn nữa, bản thân trong máu không phải tất cả thành phần đều xấu, do vậy khi lọc hết các chất có trong máu như tiểu cầu, bạch cầu hay các chất miễn dịch khác cũng gây hệ lụy với sức khỏe. Ngay cả mỡ máu cũng có mỡ tốt và mỡ xấu, nếu lọc hết mỡ máu có thể loại bỏ cả mỡ tốt. Trong khi đó, các loại mỡ tốt còn có chức năng làm tăng collagen cho thành mạch, tốt cho não.
Để phòng mỡ máu, cách tốt nhất là nên thay đổi thói quen ăn uống, tập luyện. Cụ thể như sau:
– Ăn nhiều rau, trái cây tươi; Ăn các loại ngũ cốc nguyên cám như bánh mì đen, gạo thô…; Ăn thịt nạc hoặc thịt gia cầm không da; Ăn cá béo (nhiều dầu), ăn ít nhất 2 lần/tuần; …
– Ăn thực phẩm giàu axit béo omega-3 như cá hồi, cá thu, cá trích, quả óc chó và hạt hạnh nhân. Axit béo omega-3 không làm ảnh hưởng đến chỉ số cholesterol LDL nhưng chúng đem lại những lợi ích tốt cho sức khỏe tim mạch, bao gồm giảm huyết áp.
Chế độ ăn lành mạnh sẽ giúp phòng mỡ máu hiệu quả. Ảnh minh họa.
– Tập thể dục thường xuyên và tăng cường hoạt động thể chất: Bởi hoạt động thể chất vừa phải có thể giúp tăng lượng cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL), còn được gọi là cholesterol tốt. Tốt nhất nên tập thể dục ít nhất 30 phút/lần và năm lần một tuần. Hoặc tập aerobic trong 20 phút/lần và ba lần một tuần.
– giảm cân: Việc vượt quá cân nặng cũng đã làm tăng chỉ số cholesterol, do vậy việc giảm cân là cần thiết với người thừa cân, béo phì. Khi giảm cân tốt nhất có sự tư vấn của bác sĩ.
– Nên hạn chế ăn mỡ động vật, thịt động vật chưa lọc mỡ; Sữa béo (nguyên kem); Thịt vịt và ngỗng béo (nuôi công nghiệp); Bánh làm từ lòng đỏ trứng và mỡ bão hòa;
– Không hoặc hạn chế ăn phủ tạng động vật (gan, thận, óc, lá lách…); Các loại đồ ăn chế biến sẵn nhiều chất béo xúc xích, thịt nguội …; Dầu thực vật nhiều chất béo bão hòa: dầu dừa, dầu cọ, dầu hạnh nhân…; Các bơ thực vật; Các đồ ăn chiên rán sẵn, đồ ăn nhanh (bao gồm cả mì ăn liền) …
– Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.